Hoe zat het ook alweer?
Op 13 juni 2014 bepaalde de Hoge Raad dat telefoonkredieten onder de Wet op het financieel toezicht (Wft) vallen. Een telefoonabonnement, waarin de aanschaf van het telefoontoestel is opgenomen in de maandelijkse kosten, is dus een overeenkomst van consumentenkrediet. Sinds het najaar van 2015 is op aandringen van de Tweede Kamer door de telecomsector nagedacht over een gedragscode voor telecomkredieten die zou kunnen leiden tot een vrijstelling van de Wft. Maar de sector is volgens minister Dijsselbloem er niet in geslaagd een gedragscode voor te stellen die zowel voldoet aan de Europese regels voor consumentenkrediet als aan de mededingingswet. De regels voor kredietverlening aan consumenten blijven daarom van toepassing op telecombedrijven die telefoontoestellen op afbetaling aanbieden. Doordat telefoonreclame per 1 januari 2017 volledig moeten voldoen aan de vereisten van de Wet financieel toezicht (Wft), gaat de Autoriteit Financiële Markten (AFM) hier per het nieuwe jaar dan ook scherp op toezien.
Wat houdt dit in?
Er is dus bepaald dat afbetaling van een telefoontoestel in termijnen een vorm van krediet is dat onder de ‘Wet op het financieel toezicht’ (Wft) valt. Ook reclame die voor dergelijke deals gemaakt wordt en de informatie die de klant hierover wordt verstrekt, zijn aan regels gebonden en moeten correct, duidelijk en niet misleidend zijn.
Eerder dit jaar schreven we al een blog over de veranderde regelgeving vanuit de AFM dat telecomaanbieders in Nederland een aanvraag voor een vergunning in moesten dienen voor activiteiten waarop de Wft van toepassing is en dat reclame- en advertentie-uitingen nu ook gebonden zijn aan een aantal regels. Zo mag er niet verwezen worden naar een ‘gratis’ toestel of toestelprijs van € 0,- en moeten de maandelijkse kosten duidelijk uitgesplitst in toestel- en abonnementskosten worden weergegeven.
Wijzigingen in reclame en advertenties
Vanaf 1 januari 2017 gelden – naast de bovengenoemde voorwaarden - nog meer aangescherpte regels voor wat betreft het adverteren voor en reclame maken van telecomproducten. We zetten ze voor je op een rijtje:
- In het geval een maandbedrag genoemd wordt, moet hier een tabel met de kosten bij worden geplaatst en;
- als er een maandbedrag voor een toestel genoemd wordt, dient de banner “Geld lenen kost geld” te worden geplaatst.
- Ook als het totaalbedrag van het toestel wordt genoemd in combinatie met de opmerking “Betaling is ook in termijnen mogelijk”, dan is het verplicht om de banner “Geld lenen kost geld” te plaatsen.
Deze verscherpte regelgeving blijft niet alleen bij zaken die toegevoegd moeten worden aan reclame- en advertentie-uitingen, er is nu namelijk ook bepaald welke mededelingen niet in reclame mogen worden gebruikt:
- Mededelingen die gericht zijn op het gemak of de snelheid waarmee het krediet wordt verstrekt;
- Mededelingen die aangeven dat eventuele lopende kredietovereenkomsten geen rol spelen bij de kredietaanvraag;
- Mededelingen die zeggen dat bij een negatieve BKR toets of andere afwijking van de geldende gedragscode er toch krediet kan worden verkregen;
- Mededelingen die suggereren dat er fiscale voordelen zouden zijn.
Kredietregeling eigenlijk in alle gevallen van toepassing?
Telecombedrijven die telefoontoestellen op afbetaling willen blijven verkopen – en zo dus krediet aanbieden – zullen een vergunning aan moeten vragen bij de AFM en zich houden aan dezelfde regelgeving als alle andere kredietverleners. Voor consumenten betekent dit dat zij beter beschermd zullen gaan worden tegen overkreditering als ze een telefoon met abonnement op afbetaling kopen. Het is natuurlijk wel nog steeds mogelijk om een telefoon op afbetaling aan te schaffen, maar het kan zijn dat de telecomaanbieder informatie over je inkomen, je woonlasten en bestaande leningen wilt hebben. Uiteraard om te voorkomen dat de consument in de problemen komt bij het afbetalen van de lasten.
In een aantal gevallen is de Wet op het financieel toezicht echter niet van toepassing en zal de AFM geen toezicht houden:
- Het gaat om kosten tot € 250;
- Het betreft een sim-only of prepaid abonnement;
- De aankoopprijs van het telefoontoestel wordt in één keer betaald;
- De klant betaalt het telefoontoestel in maximaal drie maanden af, zonder noemenswaardige kosten of rente;
- De klant betreft een onderneming en geen consument;
- De klant huurt of leaset het telefoontoestel.
Enkele advertentievoorbeelden
Om de wijzigingen te illustreren zijn hieronder een drietal voorbeelden gegeven die de nieuwe regelgeving verduidelijken
“Iphone 7 bij [Aanbieder] nu voor 45 euro p/m”
De €45,- is een bedrag waarin zowel het abonnement als de telefoon betaald worden. Voortaan is het verplicht om hier duidelijk (uitgesplitst) te vermelden wat de maandelijkse kosten voor het toestel zijn en wat de kosten voor het abonnement. Bovendien moet deze aanbieding een krediettabel en kredietwaarschuwing bevatten.
Voorbeeld krediettabel
“[Aanbieder] – 4GB en onbeperkt bellen 21 euro p/m – iPhone 7 eenmalig €700,-, gespreid betalen mogelijk”
Bij de bovenstaande reclame-uiting behoort voortaan een kredietwaarschuwing te zijn toegevoegd. Er is uitgesplitst welk maandelijkse bedrag betaald zal worden voor de diensten van de telecomaanbieder en wat de exacte kosten voor het telefoontoestel zijn. De vermelding dat gespreid betalen mogelijk is, duidt aan dat de consument een kredietlening aangaat wanneer hij besluit gespreid te betalen.
“[Aanbieder] – 4GB en onbeperkt bellen 21 euro p/m – iPhone 7 eenmalig €700,-”
Hier hoeft niets te worden aangeduid, er wordt uitgesplitst genoemd welke maandelijkse kosten de consument dient te betalen voor de diensten van de telecomaanbieder en wat de prijs is van het telefoontoestel. Het toestel is dus niet in het maandbedrag meegenomen.
Zoals je leest in bovenstaande voorbeelden en de toelichtingen moeten in reclame-uitingen voor krediet een kredietwaarschuwing zijn opgenomen over de gevolgen die aan dit krediet verbonden zijn. De kredietwaarschuwing bestaat uit de waarschuwingszin “Let op! Geld lenen kost geld” en het waarschuwingssymbool. Deze waarschuwing is verplicht voor alle kredietreclames op televisie, radio, e-mail, internet en in gedrukte media.
Voorbeeld kredietwaarschuwing
Deze kredietwaarschuwing mag niet zelf vormgegeven worden, de AFM heeft hier materiaal in verschillende formaten voor beschikbaar.
Bemiddelen, niet adviseren
Het is van belang om te weten dat de AFM een publisher ziet als een ‘bemiddelaar’; een publisher bemiddelt namelijk in telefoonkrediet, omdat een publisher de consument in staat stelt om de mobiele telefoon in termijnen te betalen. Een publisher treedt hierbij dus op als tussenpersoon en vormt de schakel tussen de consument en de telecomaanbieder. Een bemiddelaar hoeft niet in bezit te zijn van een AFM vergunning, omdat hij/zij bemiddelt over het telefoonkrediet, maar niet adviseert over telefoonkrediet of het aanbiedt. Let wel, adviseren over telefoonkredieten is zonder vergunning niet toegestaan. Hiernaast zijn er nog twee voorwaarden waaraan voldaan moet worden om geen AFM vergunning nodig te hebben:
- De looptijd van het telefoonkrediet is niet langer dan de verwachte economische levensduur van de mobiele telefoon. Aan deze voorwaarde is in ieder geval voldaan als de telefoon in maximaal 24 termijnen wordt afbetaald en;
- de publisher heeft een andere hoofdwerkzaamheid dan bemiddelen in telefoonkrediet, bijvoorbeeld het verkopen van telefoonabonnementen of andere producten en diensten.
Oké, ik adviseer niet. Maar wat mag ik dan wel?
Als bemiddelaar, oftewel publisher, mag je alles vertellen over het telefoonabonnement, de Wft is hierop niet van toepassing. Ook mag je alles vertellen over de mogelijkheden van het telefoontoestel, waaronder de technische specificaties en de functies. Waar duidelijk de grens aangegeven moet worden is in het volgende: als publisher mag je de klant informeren over de prijzen voor de aanschaf van een bepaalde mobiele telefoon bij de diverse telecomaanbieders, maar je mag geen aanbeveling doen bij welke aanbieder het telefoonkrediet het beste kan worden aangeschaft (ook niet als de telefoon bij een bepaalde aanbieder goedkoper is)! Sterker nog, de klant mag überhaupt niet geadviseerd worden om op krediet te kopen of geadviseerd worden over de looptijd van krediet.
Belangrijk om te benadrukken is dat door alle partijen ten volle aan deze regels gehouden dient te worden. Als deze niet worden nageleefd, dan zal de AFM de verzuimende partijen een sanctie opleggen.
We hopen dat dit je enige duidelijkheid verschaft over de komende veranderingen in de telecomsector. Mocht je naar aanleiding van deze blog vragen hebben of aanvullende informatie willen, neem dan contact op met je Awin accountmanager.
